جعبه سیاه هواپیما

جعبه سياه هواپيما ها در حقيقت يك جعبه نارنجي رنگ است كه اطلاعات پرواز را ثبت مي كند.
چيزي كه به آن جعبه سياه هواپيما گفته مي شود در واقع مجموعه اي از تجهيزات الكترونيكي ضبط صدا و اطلاعات پروازي است كه درون جعبه اي به رنگ نارنجي قرار دارد و در قسمت عقب هواپيما نصب مي شود.
نصب جعبه در عقب هواپيما احتمال آسيب ديدن آن را تا حد امكان پايين مي آورد و رنگ نارنجي روشن آن، پيدا كردنش را در ميان انبوه بقاياي پراكنده هواپيما آسان مي سازد.
گيرنده هاي متصل به اين جعبه كه صدا و اطلاعات را براي آن مي آورند در سراسر هواپيما پراكنده اند و مي توانند بيش از 80 پارامتر پروازي و تمامي مكالمات كابين خلبان را لحظه به لحظه ثبت كرده و براي ضبط به جعبه سياه ارسال كنند. قسمت اصلي اين جعبه (كه بايد بعد از سانحه سالم بماند) حافظه آن است كه مي تواند حداكثر 2 ساعت مكالمات كابين و 25 ساعت اطلاعات پروازي را ثبت و ذخيره كند. اين قسمت حافظه مقاوم در برابر سانحه (CSMU) ناميده مي شود. CSMU شامل واحدهاي مغناطيسي يا ديجيتالي حافظه است كه در يك استوانه مقاوم قرار داده شده و درون جعبه در كنار تجهيزات الكترونيكي دريافت و ضبط اطلاعات نصب مي شود.

اما اين حافظه ي ظريف چطور فشارها و حرارت ناشي از انفجار يا سانحه را تحمل مي كند؟

 

 
يك لايه ي نازك آلومينيوم، اولين پوششي است كه مستقيما ً كارت هاي حافظه را احاطه مي كند. بلافاصله روي آن لايه اي به ضخامت 2.5 سانتي متر از سيليس خشك (كه عايق حرارتي بسيار خوبي است) قرار مي گيرد تا حافظه را از حرارت ناشي از انفجارهاي پس از سانحه حفظ كند. در نهايت، مقاومت مكانيكي در برابر ضربه ها و فشارهاي شديد بر عهده لايه اي به ضخامت 7 ميلي متر از فولاد ضد زنگ يا تيتانيوم است كه مانند زره روي بخش عايق كشيده مي شود.
اما چنين مجموعه اي هنوز بايد آزمايش هاي سنگين و ويژه اي را از سر بگذراند تا توانايي آن براي محافظت از اطلاعات به اثبات برسد. اين آزمايش ها معمولا ً به صورت زير هستند:
• آزمايش برخورد:
واحد CSMU با شتاب 3400g (كه به وسيله ي يك تفنگ هوا ايجاد مي شود) به يك هدف آلومينيومي اصابت مي كند و به اين ترتيب تحت تاثير نيروي 3400 برابر وزنش قرار مي گيرد.
• آزمايش سقوط جسم تيز:
 آزمايش كننده ها براي امتحان مقاومت نفوذي استوانه، يك وزنه 230 كيلوگرمي را كه يك ميخ فولادي به قطر 6 ميلي متر به زير آن متصل است از ارتفاع 30 متري روي استوانه مي اندازند.
• آزمايش فشار ايستا:
 به مدت 5 دقيقه فشاري معادل 35 مگا پاسكال يا چيزي حدود 350 برابر فشار اتمسفر را بر هر يك از 6 سوي استوانه وارد مي كنند.
• آزمايش آتش:
واحد CSMU در يك گوي آتش به دماي 1100 درجه كه با سه مشعل پروپان ايجاد مي شود قرار مي گيرد. طبق استاندارد هاي هواپيمائي، CSMU بايد بتواند چنين حرارتي را به مدت يك ساعت تحمل كند.
• آزمايش مقاومت در برابر فشار آب: CSMU به مدت 24 ساعت در يك تانكر آب پر فشار (كه محيطي شبيه عمق درياست) قرار داده مي شود.
• آزمايش مقاومت در برابر خردگي:
 CSMU سي روز در يك تانكر آب نمك غوطه ور مي شود.
• آزمايش مقاومت در برابر مايعات:
 اجزاء مختلف CSMU درون انواع مايعات هواپيمائي مانند سوخت جت، روان كننده ها و آتش خاموش كن ها قرار داده مي شود.
تنها پس از پشت سر گذاشتن همه ي اين آزمايش هاست كه CSMU شايستگي نصب در جعبه ي سياه هواپيما را پيدا مي كند. بي خود نيست كه هر جعبه ي سياه (با اينكه تجهيزات الكترونيكي چندان پيچيده اي ندارد) تا 15000 دلار قيمت دارد.